Auteur: Thea Gerritsen

Kleurenvreugd

DIT !! is waarom ik altijd weer zo ongelofelijk blij word van pastelkrijt:

In wording…de laagjes van het krijt, klik om te gelaagdheid te zien

de kleuren die erónder zitten, de lagen die gaan ontstaan als je je hand maar zacht durft te laten zijn, als je je ongeduld maar bedwingt, als je maar niet in 1 rechte streep naar het eindresultaat toe wilt, als je maar niet de wereld om je heen laat doordringen, als je de stilte maar durft toe te laten, de ruimte, als je maar niet te snel je opvult, als je je maar durft onder te dompelen in je gevoel en alle merken en soorten krijt. Het harde Rembrandtkrijt om te beginnen, en de zachtere Unison’s om een soort middenlaag te krijgen en dan vooral zolang mogelijk “open” te werken, niet dicht plamuren en uiteindelijk het boterzachte Schmincke een wazige kantlaag te laten weven over je werk.

Dan merken dat je de pastelpotloden niet meer kunt gebruiken want dat krabt je lagen weer open..en geeft geen kleur meer af, want te hard in vergelijking tot het krijt..

En het intuïtieve laten gebeuren, de natuurlijke beweging in je handen, je armen, dat wat bij je hoort. En op tijd afstand nemen en terug stappen, loslaten, in de spiegel; kijken, omdraaien, op de kop werken, want dat is vrijer, en vooral niets doen, maar dan toch het lef weer hebben om verder te gaan, want niet alleen de hele mooie stukjes zijn genoeg, ook die ruwe ongepolijste vlakken die nog lagen nodig hebben moeten kloppen, je krijgt namelijk nooit alles tegelijk.

De volste kleur-pigment-intensie van de  Parijse “Degaskrijtjes”: Henri Roché, die ook weet té kunnen zijn en niet zo hard mogen slijten want zo duur……Dit is de weg, de reis, belangrijker dan het doel.

Maar…..onderweg even de prachtigste stukjes laten zien en genieten van wat er ontstaan is……en dan toch het lef weer hebben om verder te gaan, want er zijn nog stukken die lelijk zijn..of beter gezegd; die dat kantlaagje nog moeten krijgen.

En moeten kloppen.

Het geheel laat ik nog niet zien, want dat heb ik nog niet te pakken…

Maar: wat maakt hij me blij, Sem!

Sem, kinderportret in wording, kijk naar de foto om de beweging in het krijt te zien


Schatkistje

Ik ben aan het werk met mijn kinderportret van Sem. Ik wil de achtergrond intuïtief laten ontstaan, iets met treintjes..en dat is zo makkelijk nog niet. Dus veel kijken, afstand nemen en treuzelen. Ik heb geleerd dat juist dat treuzelen een goede strategie is, als het gaat om intuïtief. Dat hoofd uitschakelen, rommelen.

Sem in wording (..zie je de pastelstreepjes..)

Ik was op zoek naar het hoogste wit. Dat is een speciaal krijtje wat ik pas op het allerlaatst gebruik. Van Daniel Greene leerde ik dat wit dan ook nog even met de punt van je tong nat te maken. Dan wordtie nóg witter. Ik heb het nodig voor de lichtjes in de ogen en ik doe het pas op het allerlaatst..daar was ik nog niet aan toe maar het was onderdeel van het treuzelen en afstand nemen, even kijken..

Ik rommel in mijn atelier-laatjes en vind een sigarenblikje, zoals ik er zoveel heb. Erfenis van oma, die alles en nog veel meer bewaarde in de sigarendoosjes, -kistjes en -blikjes van opa. Want de oorlog meegemaakt, arm op de boerderij opgegroeid en dan gooi je niks weg. Want voor je weet maar nooit, en alles kun je tenslotte tot het laatste stukje gebruiken. Moet je nu om komen. Dat doen wij niet meer.
Het blikje zit in mijn laatje dus ik heb het al eens in handen gehad. Maar als ik het openmaak stokt mijn adem.

Schoolbordkrijtjes, kleermakerkrijtjes, een oud potloodje met nog een scherp puntje, een oud gummetje en een pastelkrijtje..

Mijn inspiratiekrijt, de oude krijtjesdoos van oma (klik op de foto, dan kun je de kleuren lezen..misschien wel ruiken)

Van haar erfde ik het oude Talens doosje met de haast nog onaangetaste pastelkrijtjes. Ze fascineerden mij maar ik wist jarenlang niet wat er mee aan te vangen. En de Teekendoos, met 2 ee’s, van de dochters. De 3 dochters die daarmee kleurden, de gebruikte pastelkrijtjes.

Hier ligt mijn basis voor de liefde die nu mijn bestaan is en mijn leven zinvol maakt en beheerst: het pastelkrijt. Met mijn vingers voel ik.
Als je alles maar lang genoeg gebruikt en bewaart gaat het er kennelijk hetzelfde uitzien. Je zou zeggen, krijtjes en steentjes, maar nee. Mijn gevoelige vingers, mijn kapitaal, voelen blind wat wát is.
Ik denk aan oma, die ‘s nachts de jurken voor de 3 dochters naaide, met de hand. Overdag was ze zakenvrouw in de kachel- en fietsenwinkel van haar en opa, en moeder.

Dit kleine sigarenblikje van 10 bij 4,5 centimeter herbergt een schat. Het levensverhaal van oma, mijn jeugdherinneringen en mijn basis op de één of ander manier..
Het pastelkrijt.
Van oma, naar wie ik vernoemd ben. Die over mij waakt.
Ik ben klaar met werken voor vandaag.
Een mooier kado kon ik niet krijgen.


Nóg 1

Zo, nóg een groot werk starten: ik verlaat 1 van mijn eigen principes: maar aan 1 werk tegelijk werken.
Je gevoel volgen, altijd, dus ook zich wijzigende inzichten uitvoeren en wel onmiddellijk.
Ooit zei iemand (een “echte kunstenaar”, want hij had de academie gevolgd..) dat “echte kunstenaars”, die de academie gevolgd hebben dus..altijd aan minstens 10 werken tegelijk werken.
Ik dacht: ” Nou, ik dus niet, dan maar geen kunstenaar.”
Want wat is een kunstenaar?
Kunst heeft te maken met wat je maakt. En of dat raakt.

Een schilder ben ik.
Lessen heb ik gehad, veel.
Leermeesters.
Zelf opgezocht, en zelf weer “Goodbye!” gezegd.
Dat eigen-wijze pad was er altijd al.
“Selluf doen”…Eén van de eerste zinnetjes die ik sprak, volgens mijn moeder.

Schilder dus.
Met krijt.
Nog zoiets, kan óók niet, want “krijt is een tekenmateriaal”.
Echt niet, puur en echt is het, het puurste pigment, en het is schilderen wat ik doe, met mijn handen.

Want ik moet voelen, er moet niks tussen mijn vingers en dat wat onder mijn handen ontstaat.
Uiteindelijk.
Want kleurvlakken, veel, kleuren, véél, lagen, boetseren, vormen, strijden, weghalen met de kwast als het hopeloos lijkt, toevoegen, nooit gummen, op de kop zetten, afstand nemen, verlaten, weer terugkomen, laten ontstaan wat komt en vooral géén lijnen!
Want dat is tekenen, en daar hou ik van nature al niet van, van lijnen, en dat aangeleerde pad verlaat ik nu gewoon.

Dit beeld, het origineel, een bladzij uit een fancy tijdschrift, hangt al jaren, verbleekt en wel op de zijkant van mijn atelier-ladenkast.
Ooit maakte ik er een prachtig raak studie-tje van, in no time, gebrande omber, ultramarijn en wit. En dan heb je alles, zelfs het licht.
Toen nog in verf, olieverf..zie je wel?
Echte schilder.
Staat als reminder voor essentie in mijn atelier.
En dan nu, groots en meeslepend, krijt.
1 meter hoog, toe maar.

Kleine prinses op een poef die stralend naar haar spiegelbeeld kijkt, gewikkeld in prachtige lappen stof, die niet onderdoen voor de duurste prinsessenjurk.
Integendeel, het IS de beste prinsessenjurk.
Niets is wat het lijkt, buiten de platgetreden paden wandelen, daar hou ik van, daar leef ik van op.
Doen!
Voelen.
En NIET nadenken.

Kom maar op, kleine meid met al je fantasie.
We gaan er samen een feest van maken!


Wereldjes…in kleurpotlood

Alleen maar realistisch portretschilder?

Lang heb ik gedacht dat ik niet uit mijn hoofd kan tekenen, ik werk naar het beeld vóór mij, ik ben toch een realistisch portretschilder?

Kinderportret Shunita, 30 x 20 cm, pastelkrijt © Thea Gerritsen

Doordat mijn toen 6-jarige nichtje samen met mij op het atelier wilde werken, en we uiteindelijk op kleurpotloden uitkwamen, ontstond al doende een cirkelverhaaltje en ontdekte ik het plezier van de vrije fantasiekant, die er dus óók in mij huist..

Kleurpotloden.

Het fijne van potloodkleuren is dat je kunt verdwijnen in een tekening…je begint met je hand in een krabbel te laten gaan, een kleurtje, nog een kleurtje en nog eentje..het is nog niks..niet gummen willen, gebruiken wat er ontstaat, niet nadenken, ga maar..
Je gaat figuurtjes ontdekken, gekke poppetjes, of boompjes of huisjes of fantasie-dingen die nog op niks lijken, krullen, kriebels..alles IS echter wat en je gaat zien dat er steeds meer ontstaat.

Zomaar cirkels, kleurpotlood © Thea Gerritsen

Het fijne van de duurdere kleurpotloden is dat ze mengen en erg zacht zijn. Dat ze bij de minste druk al kleur afgeven. Als je je hand zacht durft te laten zijn en nog niet alle kleur gebruikt die het potlood afgeeft, blijft je oppervlak onverzadigd..naarmate de tekening vordert kun je dieper in de kleur komen, door meerdere net ertegenaan kleurtjes te gebruiken, of juist dezelfde kleur met meer druk te gebruiken. En langzaam meer druk, of niet, dat kan ook..allemaal andere effecten, schier eindeloos…

Een beginnetje..kleurpotlood ©Thea Gerritsen

Ik verbaas en verwonder me er in blijdschap over dat, hoe verder je komt in zo’n tekening, hoe meer verwondering er ontstaat…..

Panino op zijn ijsschotsje, kleurpotlood ©Thea Gerritsen

Je fantasie krijgt de ruimte..!

Er doemen zomaar oplossingen op voor problemen die ik vagelijk dacht ergens onderweg tegen te gaan komen…ik kan geen golven tekenen, hoe los ik de ondergrond op en opeens ontstaat een gek ijsschotsje, maar dan erg blauw, donkerblauw nog wel, een donkerblauw IJSschotsje..? Ik schrijf het op en verwonder me daarna…over het woord..ik kijk weer naar mijn tekening, maar het klopt, toch…en mijn voorliefde om alle blauwen dan te berde te brengen ten einde vooral geen saai egaal blauw te krijgen. Ze leveren onverwachte dieptes op..En die namen op de potloden ook: dat smaakt, proef maar: blue de phtalo de cyanine bijvoorbeeld…Karisma’s true blue, toe maar, hier spreekt de waarheid…? Oef….

Het aller-, allerleukste is dat het eindelijk grond krijgt, mijn lust om te laten ontstaan, die andere kant van mij, niet nadenken, alleen je hand laten gaan, er ontstaat een wereld, hoe meer ruimte die wereld krijgt, in tijd, hoe mooier hij wordt, vanzelf, daar hoef je heus niet over na te denken…ik wist het echt niet. Wat het worden zou. En wat er verder nog komen gaat..
Als ik maar de tijd neem, mezelf tijd gun, de tekening tijd gun, alles tijd gééf.

Niet zo lang geleden verzuchtte ik, toen iets niet direct ging: “Ik wil wereldjes maken…”en mijn jonge nichtje zei tussen neus en lippen door, want ook zij was bezig: “Dat doe jij toch altijd? Wereldjes laten ontstaan..?”
O. Ja.
Dank. Kind!
Kinderen hebben waarheid in pacht.
Dáár ben ik weer.
True blue.


Vrijheid

Kijk maar.. pastel 32 x 35 cm, 2014 © Thea Gerritsen

Schetsen..?

Buiten de lijntjes..oh nee: zónder lijnen!
Ik ontdekte dat ik mijn portretten het liefst op een volkomen vrije manier begin.
Niet een precieze tekening, hoewel ik dat uiteindelijk geleerd heb en ook goed kan en het de kortste weg is naar het meest gelijkende eindresultaat.

De wil, de wens en vooral de drang om los te beginnen, in kleur natuurlijk, dát is het. Het bleef de kop op steken. Het was een gevecht in mijn hoofd. Gedachten waarmee ik mijzelf corrigeerde: je bent slordig, je kiest de makkelijke weg, je hebt geen zin in precies werk en daarom denk je maar dat dit JOUW manier van werken is.. Ongedisciplineerd, nog zo’n veroordeling. Want ooit werd van mij gezegd, toen ik kleiner was: “Jij bent liever lui dan moe.”

Ik was 9 en een onpedagogische meester in de klas zei dat: ik voelde dat het iets negatiefs was, en ik begreep het helemaal niet, en ook niet helemaal..ik dacht toen nog dat moe en lui ongeveer hetzelfde waren..
Ik ben niet lui. Ik ben wel graag moe, voldaan moe. En ik ben op mijn manier heel gedisciplineerd, dat ook.

Kinderzelfportret.

In mijn muziekportretten gaf ik mijzelf wél die vrijheid, die ontdekte ik ook eigenlijk echt daar. Vrijheid in kleur, in beweging en in vorm. En daarna mocht dat in mijn kinder-zelfportretten..
En toen ik er eens met iemand over sprak kreeg ik de vraag: “Maar waarom begin je dan niet ALTIJD zo…?” “Omdat dat veel moeilijker is..” “Ja, én??! Ga jij moeilijkheden altijd uit de weg?” “Nee.” Nou dan!

Tja, dat is het gebaande pad weer verlaten..het pad wat mij zoveel brengt en gebracht heeft, portretten in opdracht, erkenning. Een bestaan in mijn werk. En dat dan weer verlaten om de vrijheid te ontdekken..beetje boel eng. Dus is het voorlopig toch nog alleen maar in het persoonlijke werk dat ik durf en doe, maar: het gaat meer ruimte innemen.

Ik durf steeds meer. Ik durf het te tonen, als ik er nog niet ben, en niet weet waar ik kom. Ik durf het te delen. Ik durf nu te stoppen op een goed moment, toegeven aan mijn eerste gevoel, dat is weer een stap. Ik durf te stoppen op het moment dat de perfecte gelijkenis er nog niet is..want dat wil ik altijd, als realistisch schilder. Maar méér nog wil ik dichter bij het gevoel komen, en uiteindelijk bij alles, gelijkenis, gevoel, alles in 1 en dus vooral: bij mijn hart. Ik durf het nog geen portret te noemen..ik noem het eerst maar studie.

Stop! Je bent er al…

Ik durf te stoppen nu ik voel en zie dat ik geraakt heb wat ik wilde laten zien, en zelf wilde voelen: de blijde, stille verwondering van een jonge moeder, de eerste ogenblikken na het gevecht van de bevalling..als de rust, de reinheid en de regelmaat zijn teruggekeerd en zij mag aanschouwen waar ze zo lang naar verlangd heeft..haar pasgeboren kindje, het kindje wat zo gewenst was. Ik durf te stoppen omdat het pure er nog is..en als ik doorga gaat dat verdwijnen in de drang naar perfectie.

Het is mijn moeder, en het kindje ben ik. Het is dát wat me vrijheid geeft, wat me lef geeft, het zo dichtbij komen, bij wie ik ben, in wat ik wil, het begin.

“Toe maar, wees maar vrij, kind.

Ik heb je dit leven geschonken, en nu mag jij het inkleuren..

Op jouw manier.

Kijk maar, dóe maar…!”

Werkproces:

Kijken 1

Kijken 2

Kijken 3

Kijken 4

Kijken 5

 


Titia

Portret in opdracht.

Titia overleed toen zij nog maar 29 jaar oud was…haar “nieuwe” hart ging niet kloppen…..
Het portret van Titia mocht ik in 2011 in opdracht maken, omdat haar ouders wilden dat zij nooit zou worden vergeten..
“Wat is een geschilderd portret méér dan een foto?” vroeg ik vorige week tijdens de filmopnames met WeShootit aan haar moeder.
“Zo blijft zij langer in herinnering, een foto doet men misschien later nog eens weg, een schilderij: dat zet je niet zomaar aan de kant, kijk maar naar de kunst in musea en bij generaties thuis..het overleeft de tijd”.
De keuze van de foto is erg persoonlijk..het was het moment wat zo’n bijzondere betekenis had…haar geloken ogen vertellen nog iets…met haar hoornvliezen heeft ze ná haar dood 2 jonge mensen kunnen helpen..
Omdat we graag willen met elkaar dat deze prachtige jonge vrouw niet zomaar wordt vergeten plaats ik haar portret mét het verhaal wat haar moeder schreef voor haar begrafenis: een monument voor Titia.

“Levensverhaal van Thiesiena Janna (Titia) Wanningen

Titia heeft niet voor niets heeft geleefd, velen hebben van haar gehouden, om haar onzelfzuchtigheid, onbevangenheid en haar vrolijkheid. Zij had voor iedereen respect, was lief, knuffelbaar en eerlijk.
Zij oordeelde niet. Zij zocht en vond altijd het goede in de mens. Zij had een heel, heel groot hart.

Na haar vijfde open -hart operatie in het begin van dit jaar, waardoor haar hart te veel verzwakt was bond zij de strijd weer aan. Zij was een doorzetter, en waar de kracht er lichamelijk niet was vulde zij dit aan met geestelijke kracht. Die mentale kracht die moet zo ontzettend groot zijn geweest.

“Wat gebeurd is, is gebeurd en je moet niet te veel vooruit denken Mam, maar na iedere overwinning weer een volgende overwinning maken, en ik beloof je dat ik mijn best zal doen om niet voor jullie dood te gaan”.

Stapje voor stapje. En dan weer verder kijken.
We waren zo blij zondagmorgen, toen er werd gebeld dat er voor Titia een donor hart beschikbaar was. Ergens in België was iemand die had besloten dat zijn of haar hart mocht verder leven in het lichaam van een ander. Een gulle gever, waarvan er helaas maar heel weinig zijn. Wij dachten aan het verdriet van de vader moeder, man vrouw of kind, die het hart van hun geliefde had afgestaan, om het leven van ons kind te redden. Tegelijk blij en gelukkig dat onze Titia dit hart zou ontvangen.

Ze was bang zei ze, toen wij haar wakker maakten om haar dit goede nieuws te vertellen.
Ze had in haar hoofd geen tijd genoeg om zich hierop voor te bereiden, maar die tijd zou er nooit zijn, een donor hart kan niet wachten.

Helaas ging dit nieuwe hart voor Titia niet kloppen.

Het was haar wens zelf ook donor te zijn, te geven ook na haar dood.
Zij wist dat haar lever, longen en nieren niet goed genoeg meer zouden zijn om weg te geven, maar wel al het andere wat men kon gebruiken. Huid spierweefsel hoornvlies of wat dan ook, waar een ander ook maar iets aan zou kunnen hebben.

Op dat moment dat je dat zegt tegen de arts dat dit haar wens was weet je hoe moeilijk het is om het ook daadwerkelijk te laten gebeuren.

We hebben haar laatste wens doorgegeven en het is gegaan zoals zij wou.
Wij zijn zo verschrikkelijk trots op dit kind, dat ons zoveel liefde heeft geschonken

Misschien zei ze, misschien kan ik jullie dan weerzien door de ogen van een ander.”

G. Wanningen, Drenthe.

November 2010


error: Inhoud beschermd/Content protected !!